SİMETRİ / ASİMETRİ
Yeryüzünde canlıların çoğu organları ikişer tane olarak şekillenmiştir. Örneğin ellerimiz, ayaklarımız, gözlerimiz, kulaklarımız ikişer tanedir. Burun deliklerimiz iki tanedir. Bunları çoğaltabiliriz. İnsanlar yarattıkları eserleri de ikişer tane olarak tasarlamışlardır. Örneğin elit saraylarda konaklarda vazolar, hatta dikilen ağaçlar çiçekler hep çifter çifterdirler. İkisi de malzeme ve şekil olarak birbirinin tamamen aynısıdırlar.
Bu saydığım ikili, düalıst yapı yedeği olsun diye yapılmamıştır. Doğada, doğanın içinde bulunan ve bize güzel görülen şeylerde var olan uyum, ahenk, proporsiyon ilkelerinin bir görüntüsüdür. Aynı amaca hizmet eden bu benzerliklere kısaca estetikçiler simetri demişler. Simetri insana huzur ve güven duygusu verir. Asimetri ise insanın kafasını karıştırır. İnsan bu bozukluğu en kısa sürede düzeltmek ister. Örneğin ben duvarda asılı duran tablonun çarpıklığını üzerime düşen bir ödev olmadığı halde kalkar düzeltirim. Şehla gözlü birisi ile konuşurken cümle kurma disiplinim bozulur, çareyi dinlerken ve konuşurken gözlerimi başka bir yöne çevirmekte bulurum.
Doğru yanlış ne olursa olsun bunu yaparım, kendimi böyle yapmak zorunda hissederim. Bu olguyu Fibonacci kuralları ile de ilişkilendirenler var.
Şimdi gelelim şu iki gözlük çerçevesine… Bu gözlükler göz doktorlarının reçetesi ile öyle gözlükçülerde falan satılmıyor. Yiyecek veya pırtı pazarlarında tezgahlarda satılıyor. Çoğu yakın okuma gözlükleri. Üzerinde camının numarası yazılı. İsteyen uzanıp bir tanesini alıyor, gözüne takıyor. Tezgahta hazır duran ama hiç okunmayan bir kitabın yazılarını oluşturan harfleri tanımaya, net görüp göremediklerini anlamaya çalışıyorlar.
Buraya kadar olanlara bir diyeceğim yok, olamaz da.
Ama şekilleri benim dikkatimi çekti.
Dayanamayıp satıcıya sordum, Çerçevenin sağında veya solundaki camlardan biri bildiğimiz gibi yuvarlak öteki kare… .Bunlar satılık mı? Bunları kullananlar var mı?
Satıcı ohooo dedi, en çok sattığım gözlük bunlar, yaşlı genç kadın, erkek kapış kapış alıyor. Bu gün şu saate kadar 10 tane sattım, dedi?
Şaşırdım ama bilgisizliğimi, modadan, toplumdan bu kadar kopuk olduğumu daha fazla göstermemek için sustum. Ama bu iki fotoğrafı da satıcıdan izin alarak çektim.
Çektiğim fotoğrafa gözümün ucuyla bakıyorum, hiç bir anlam veremiyorum. Bir insan niçin doğaya ters asimetrik bir gözlük çerçevesi kullanmak ister? Ben bir anlam veremedim. Değişiklik isteği mi, fark olunmak isteği mi? Yani işin sosyolojik, psikolojik yönünü düşünüyorum elbette. Ama yaygınlaşması, çok satması modaya uymak isteği veya zorunluğudur diye düşündüm.
Belki benim bilmediğim, sizlerin çok iyi bildiğiniz nedenler vardır.
aCp
