İPEK BÖCEKLERİ
Çocukluk yıllarımda, İlkokul sonunda ve ortaokul yıllarımın başlarıydı, bahar aylarında … Halamgiller evlerinin üst katlarında ipek böceği yetiştiriciliği yaparlardı. Bağlarından ve komşu bahçelerden her gün taze dut yaprakları getirirlerdi. Onları özenle daha önceden hazırladıkları yataklara sererlerdi. İpek böcekleri nasıl bir iştahla dut yapraklarına saldırırlardı. Her ikindi ile akşam arası onlara giderdim. Merdivenlerden üst kata çıkarken o inanılması zor, gizemli sesi duyardım. Uzun süre onları seyrederim. Bazen içlerinde en görkemli olan bir tanesini alır diğer elimde tuttuğum dut yaprağı ile beslerdim. Bu benim için doğanın en büyük şöleni, bir bayramdı. 40-45 gün sonra beyaz kozalar yaptıklarını görür seyrederdik ama sonra acı bir el onları bir bir toplayıp götürürdü. Bayram biter, şölen dağılımı olurdu. İçimden bu bitişe karşı sessiz isyan çığlıkları yükselirdi. Huriye halam işin doğası bu olduğunu, böyle olduğunu anlatsa da bu gerçeği kendime kabullendiremezdim. Ağlamaklı olurdum Her akşam gide gele arkadaş olduğum ipek böceklerinin benden alınıp götürülüşünü içime sindiremezdizdim. Mayıs sonu yağmurlu bir günde onların gidişleri benim için bir yas günü olurdu
aCp
&
İpek böceği (Bombyx mori). Kelebek yumurtalarını dut yaprakları üzerine bırakır, yumurtladıktan üç dört, gün sonra ölür. Baharda taze dut yaprakları üzerindeki yumurtalardan larva halinde çıkan tırtıllar sık tüylü ve siyahtır. Büyük bir iştahla devamlı dut yaprağı yerler ve dört beş defa gömlek değiştirerek bir birbuçuk ayda 7 veya 8 santime ulaşırlar. Büyüdükçe renkleri açılır ve tüyleri kaybolur. İyice büyüyüp de hücrelerine yerleşince üst dudağındaki delikten iplik halinde zamk gibi bir sıvı çıkararak kozasını yapmaya başlar. Tırtıl önce kozanın dış kısmını sonra kendi vücudunun etrafını örmeye devam eder ve görünmez olur. Eğer kendi haline bıraklırsa iki üç hafta içinde kelebek haline gelerek ördüğü kozayı parçalar ve dışarı çıkar. Bu yüzden kozayı parçalamadan kozalar sıcak suya atılır veya sıcak su buharına tutularak tırtıl öldürülür. Böylece ipek kozaları elde edilir. Bu kozalardan da tel şeklindeki ipek lifleri çıkarılıp ham ipek üretilir.
&
Elbette bu ham ipek işleniyor, boyanıyor ve kumaş haline getiriliyor. Sonra hanımların ve beylerin nadide giyecek ve aksesuarları yapılıyor.
İpek her zaman çok değerli olmuştur. Öyle ki dünya tarihinde İpek Yolu bir nirengi noktası olmuştur.
Ne varki; artık her şey gibi ipek de yerini naylona bıraktı…
İpek böceği
Âlem: Animalia
Şube: Arthropoda
Sınıf: Insecta
Takım: Lepidoptera
Familya: Bombycidae
Alt familya: Bombycinae
Cins: Bombyx
Tür: B. mori
