B O Y K O T
Bizim kuşak sanırım boykot sözcüğü ile ilk kez 1968 yılında derslere girmeme eylemi ile tanıştı. Bizim A.Ü.H.F.’ nin giriş kapısında 6 tane kolon vardı. Her kolona bir harf, 6 kolona boykot sözcüğü. Daha sonrasında başka şeyleri, işleri yapmamanın da boykot etmek olduğunu öğrendik.
O tarihlerde kolonlara beyaz boyalarla yazdığımız bu sözcüğün anlamını arkadaşlarla birlikte araştırıp öğrendik…
Boykot ( boycott ) Bir karara veya uygulamaya karşı direnme veya ilişkileri kesme anlamına geliyor.
Öyle kavramlar var ki günlük yaşantımızda onları çok sık duymamıza kullanmamıza karşın anlamlarını ve nereden geldiğini, kökenini bilemeyiz. İşte o kavramlardan bir tanesi de ”Boykot”
Sözcük emekli bir deniz subayı olan Charles Cunningham Boycott’un soyadından geliyor,
Ordudan emekli olduktan sonra ve İrlanda’’da büyük çiftliklerin mülkiyet ve üretim düzenini sağlamakla görevlendirilmiş. Arsa kiracısı çiftçilerle arsa sahipleri arasında aracılık yapıyordu. Araziler zengin lordlara aitti ve Boycott da onlar adına bölgede gerekeni yapıyordu…
Çiftçiler genellikle toprakları yıllık olarak kiralıyorlardı ve bu üretimlerinden elde ettikleri kazançla geçinmekteydiler. Fakat hasadın verimsiz olduğu dönemlerde işler iyi gitmiyordu.
1880′ de iklim koşulları kötü gitmiş çiftçiler arazi kiralarını ödemekte güçlük çekmeye başlamışlardı. Charles Boycott ise borçların ödenmesi için icra takibine giriştiği gibi ayrıca kiraların arttırılmasını da istiyordu. Ödeme yapamayanlar ise merkezi hükümetin icra güçleri aracılığı ile araziden çıkarılıyorlar, tahliye ediliyorlardı. Çiftçiler bu durumda Arazi Birliği Başkanı siyasetçi Charles Parnell’e başvurdular. Charles Parnell ”Eğer bir adam sizi arazilerinizden çıkmaya zorluyorsa, ondan sakınmalısınız ve onu nerede görürseniz, yolda, caddede, çarşıda-pazarda, onu tek başına bırakın ve görmezden gelin.” önerisinde bulundu, Halk da bu tavsiyeye uymaya başladı ve boykot da bu şekilde ortaya çıktı.
Fakat köylülerin bu eylemi yayıldıkça yayılıyordu.
İnsanlar Charles Boycott’u tümüyle dışlamışlardı. Fakat bu eylemde hiç şiddet ve kanlı bir olay yoktu. Sadece insanların rahatsızlıklarını dile getirme şekli umursamama şeklinde olmuştu.
Devamında olay İngiltere gazetelerine yansıdı ve yayılmaya başladı. Gazeteci James Redpath, bu durumu bir kelimeyle isimlendirmeyi düşündü. ”Dışlamacılık” (=ostracism)’ kelimesini düşündüyse de bunu beğenmedi. En sonunda olayın baş karakterinin isminden hareketle ”Boycott” adının verilmesi uygun bulundu. Böylece bu kavram oluştu ve diğer dillere de geçerek günümüzdeki konumuna erişti.
Zaman içinde bu boykot kavramı demokratik hak ve özgürlüklerden birisi oldu.
29.01.2022
Ali Can Polat
